voor H.

voor H.

Gijs Assmann

 
Maar toch blijft uiteindelijk alleen het meest elementaire over, het enige waarop een mens in zijn bestaan kan rekenen, namelijk het vermogen lief te hebben. En dit element kan uitgroeien tot de beslissende factor die zin aan het individuele leven geeft. Ik beschouw het als mijn plicht de mensen die mijn films zien bewust te maken van de behoefte om lief te hebben en liefde te geven, en bewust te maken van de schoonheid die hen wenkt.

Andrei Tarkovski

  In 2009 vond ik mijn grote liefde. Ik ben verleid door het woord. Wij kenden elkaar al ruim 10 jaar, maar raakten per mail in een correspondentie verzeild die intens, hecht, dagelijks en betoverend werd. Ik was 42, zij 49 en wij werden paradijskinderen, vol van onvervuld verlangen, de wens geliefd te zijn en gezien te worden. En met een monumentale rugzak vol angsten, sjablonen en oordelen over de liefde en relaties.  

 Vanaf de eerste dag realiseerde ik mij hoe bijzonder het is om op latere leeftijd nog je levensgezel te vinden. Ik was vastbesloten haar te koesteren, haar geluk te geven en de fouten die ik in eerdere relaties had gemaakt niet opnieuw te begaan. Dit was de start van mijn nieuwe, betere ik. Dat ging makkelijk, want ik zag mijzelf door haar ogen en groeide tot een zelfverzekerder, sterkere man.

 Tegelijkertijd voelde ik mij angstig dat dit bijzondere geluk verloren zou gaan. Ik ervoer voor het eerst jaloezie. Ook het feit dat wij beide opgroeiende kinderen hadden uit eerdere relaties die niet om deze nieuwe gezinssamenstelling hadden gevraagd maande tot nuchterheid. Wij besloten niet samen te gaan wonen.

  Vanaf dat moment heb ik mijn geliefde elke dag per post een collage gestuurd: een geknipte en geplakte afbeelding die op de achterzijde beschreven is. Vooral om haar steeds opnieuw in andere bewoordingen te vertellen dat ik van haar hou en waarom. 

 Elke morgen start ik de dag met het maken van een collage. Het is een heerlijke ritueel dat het midden houdt tussen devotie en bezwering: een poging om aandachtigeen mooi beeld samen te stellen dat probeert onze liefde, de stemming van de dag ervoor, onuitgesproken gedachten, dromen of fantasieen zichtbaar te maken en te delen.

  Op een dag zag ik een envelop liggen die niet was geopend. Dat irriteerde me. “Je moet eens weten hoeveel werk het is, elke dag die envelop openen en al die tekst lezen op de achterzijde van je collages!” verzuchtte mijn partner.

  Het dagelijks sturen van een kaart is evengoed een bezwering, het verdrijven van de angst niet gezien te worden, onbeduidend te zijn of er niet meer toe doen. Alsof ik mijn eigenwaarde en bestaansrecht pas kan voelen door bevestiging en genegenheid van de ander. De omvang van deze verzameling liefdesbetuigingen geeft ook iets prijs van het verlangen te willen beheersen dat in wezen niet te beheersen valt. Iedere dag een liefdesberuiging is wat veel. Het obsessionele karakter van dit project is goed voelbaar in de maat van dit megalomane ritueel. 

 Ieder dag een kaart sturen werkt ook als het uitgooien van een lasso naar je geliefde. Het verlangen om aardig gevonden te worden ligt er in besloten. Zo krijgt de geadresseerde niet alleen de rol van muze maar ook van prooi die getemd en gekneveld moet worden. Opdeze manier is deze verzameling collages een verslag van liefde als een roze wolk, maar ook als kwelling en strijdtoneel van onmacht en onvermogen.

  Na 9 jaar bezit mijn geliefde een ontzagwekkende hoeveelheid collages. Ze tonen een beeld van de liefde dat veelzijdiger en complexer is dan ik mezelf graag voorhoud en verbeeldt genegenheid niet statisch noch eenduidig.

 Tegelijkertijd geven de collages een duizelingwekkend inkijkje in mijn hoofd: Veelkantig, ernstig, soms lekker lullig en soms weer liefdevol en troostrijk. De collages nemen de rol die vroeger een schetsboek voor mij had: een plek om ideeen te ordenen en dagelijkse gedachten (visueel) noteren. Om die reden zijn de collages de laatste jaren een steeds belangrijkere basis voor mijn tekeningen, sculpturen en beelden in de openbare ruimte.

 ‘voor H.’ is een tentoonstelling die een chronologisch en integraal overzicht van de eenzijdige correspondentie met mijn geliefde toont. Alle ruim 1.000 collages zullen op datum in de zolderruimte van het Stedelijk Msueum Schiedam worden getoond. Delen van deze collectie collages is eerder getoond in de solotentoonstelling Desalnittemin de Liefde  die ik maakte voor het Museum Jan Cunen Oss (12 april – 20 september 2015). De presentatie ‘voor H.’ maakt anderen deelgenoot van een persoonlijke corrsepondentie. Als tentoonstelling is het onderdeel van mijn oeuvre en is te lezen is als een manifest dat aandacht geeft aan de basis van mijn werk: scheppen als een zintuiglijk en hands-onavontuur waar persoonlijke, menselijke en dus maatschappelijke waarden op het spel staan. 

  Gijs Assmann

 September 2018